در یک پایان نامه با ساختار استاندارد بعد از صفحات عنوان اصلی پایان نامه ، فرم تعهدات آموزشی و نمره دهی ، تقدیم ، تقدیر و تشکر و درست قبل از فهرست بندی (شامل فهرست مطالب ، فهرست اشکال و فهرست جدولها) چکیده پایان نامه قرار می گیرد. شخصی که می خواهد پایان نامه را مطالعه کند قبل از هر چیزی سراغ چکیده می رود و از روی آن نتیجه گیری می کند که خواندن پایان نامه را ادامه دهد یا خیر؟
پس چکیده پایان نامه خلاصه ای از کل کاری است که در طول پایان نامه انجام شده است و دید کلی نسبت به پایان نامه را به خواننده می دهد باید طبق یک سری قواعد خاص نگارش شود که در این پست قصد داریم در مورد آن بحث کنیم.
چه موقع باید شروع به نوشتن چکیده پایان نامه کنیم؟
نوشتن چکیده پایان نامه معمولاً بعد از اتمام کار انجام می شود یعنی ما باید نگارش پایان نامه را تمام کرده باشیم و از روی آن خلاصه نویسی کنیم چون واقعیت این است که ما از اول نمی دانیم مسیر پایان نامه به کجا ختم می شود و در طول انجام پایان نامه ممکن است بارها نیاز باشد تا آن را ویرایش کنیم.
درست است که فصل های اول و دوم پایان نامه شامل تعاریف و مرور ادبیات نیاز به بازبینی خاصی ندارد و از قبل می دانیم باید چه کار کنیم اما فصل های دیگر شامل ایده پیشنهادی پایان نامه و نتایج شبیه سازی معمولاً قابل پیش بینی نبوده و نیاز به بازبینی و تغییرات زیادی دارند و چون مهمترین بخش پایان نامه هم می باشند پس باید صبر کنیم تا به نتیجه کلی برسیم بعد شروع به نوشتن چکیده پایان نامه کنیم.
نکات مهم برای چکیده نویسی پایان نامه
چکیده پایان نامه باید چند صفحه باشد؟
معمولاً چکیده پایان نامه در یک صفحه خلاصه می شود اما در صورت لزوم تا دو صفحه هم اشکالی ندارد اما بیش از دو صفحه تحت هیچ عنوان مجاز نیست. ممکن است پایان نامه شما بسیار وسیع باشد و موضوعات زیادی را در بر گیرد اما به هر حال باید مصالحه کنیم و موضوعات با اهمیت بالاتر را در چکیده پایان نامه بگنجانیم و حتی المکان خلاصه گویی کنیم و از ذکر جزییات خودداری نموده و بیشتر روی نتایج نهایی تمرکز داشته باشیم.
چکیده پایان نامه باید شامل چه موضوعاتی باشد؟
خوب از ابتدا نمی توانیم بدون مقدمه وارد بحث های تخصصی شویم پس باید اول از هر چیز یک توضیح جزیی در مورد بحث اصلی پایان نامه بدهیم بعد وارد جزییات شویم و توضیحات مقدماتی در حد چند سطر به گونه ای که خواننده بتواند بینش کلی نسبت به موضوع داشته باشد کفایت می کند.
بعد از آن کار اصلی که در طول پایان نامه انجام شده است را باید به چکیده پایان نامه اضافه کنیم و این مورد بیشتر به فصل ایده پیشنهادی مربوط می شود یعنی کل کاری را که خودمان انجام داده ایم و نتیجه گرفته ایم را باید بتوانیم نهایتاً در یک صفحه و حتی کمتر خلاصه کنیم پس بدنه اصلی آن شامل ایده پیشنهادی پایان نامه باشد.
بعد از آن به طور خلاصه نتیجه گیری هایی را که حاصل شده است یعنی فصل مربوط به نتایج شبیه سازی را در حد چنیدن سطر و تقریباً برابر با توضیحات اولیه که در ابتدای کار دادیم در انتهای چکیده ذکر خواهیم کرد.
اگر بخواهیم یک جمع بندی کلی داشته باشیم می توانیم بگوییم که تقریباً 15 ال 20 درصد از خلاصه پایان نامه مربوط به توضیحات اولیه باشد حدود 60 الی 70 درصد باید شامل کار اصلی انجام شده در طی پایان نامه و ایده پیشنهادی باشد و چیزی در حدود 15 الی 20 درصد به نتایج به دست آمده از پایان نامه اطلاق شود.
البته این تقسیم بندی کلی بوده و برای اینکه یک قانون سرانگشتی داشته باشیم که چکیده پایان نامه را چه طور بنویسیم مناسب هست و قاعده و قانون ثابتی برای چکیده نویسی وجود ندارد. نکته مهمی که باید در نوشتن چکیده پایان نامه در نظر بگیریم این است که مطالب سه بخش اصلی گفته شده را به هم ربط دهیم و جوری نباشد که پیوستگی مطالب به هم بخورد و یک دفعه از موضوعی به موضوع دیگری که هیچ ربطی به هم ندارند بپریم جوری که خواننده کلاً گیج شود.
هیچ لزومی ندارد که جملات چکیده پایان نامه دقیقاً با جملاتی که در متن پایان نامه نوشته شده و از جاهای مختلف برداشته شده یکی باشد و کپی برداری شود فقط کافیست برداشت خودمان را از پایان نامه ای که نوشته ایم به صورت خلاصه و مفید و جوری بیان کنیم که فهم آن برای خواننده ساده باشد و خواننده را مشتاق به ادامه خواندن پایان نامه کند.
آیا چکیده پایان نامه با نتیجه گیری باید تفاوت اساسی داشته باشد؟
می توان چنین استنباط کرد که بین بخش هایی از چکیده پایان نامه و نتیجه گیری به لحاظ مفهومی هم پوشانی وجود دارد و این دو کاملاً از هم جدا نیستند. یک تفاوت اساسی که بین این دو وجود دارد زمان جملات به کار رفته است.
در چکیده بیشتر زمان حال ساده به کار می رود و مخاطب را به خواندن متنی که قرار است ادامه آن را بخواند ترغیب می کند ولی در بخش نتیجه گیری به گذشته رجوع می کنیم و رئوس مطالبی را که در متن پایان نامه به آن اشاره شده به خواننده یادآوری خواهیم کرد و از نتایج به دست آمده برای پیشنهادات برای کارهای آینده استفاده خواهیم کرد پس حتماً باید جمله بندی این دو از هم متفاوت باشد و با جمله بندی مناسب خواننده را به مسیر درست هدایت کنیم.
کلید واژه ها در چکیده
در انتها کلید واژه های تخصصی را که در متن پایان نامه زیاد به کار برده ایم و موضوع پایان نامه ما حول این واژه ها بنا نهاده شده خواهیم نوشت. این کلید واژه ها از این جهت اهیمت دارند که مخاطب می تواند با سرچ کردن آنها موضوعات پژوهشی را که در حیطه کار ما می باشد جستجو کند. فایده دیگری که این کلید واژه ها دارند این است که اگر شخصی آنها را در پایگاه داده ایرانداک سرچ کرد پایان نامه ما هم جزو نتایج جستجوی کاربر باشد.
خلاصه و جمع بندی
چکیده پایان نامه دور نمایی از کل کاری که در یک پایان نامه انجام شده است را به کاربر نشان می دهد و بسیاری از کاربران با خواندن خلاصه پایان نامه تصمیم به ادامه خواندن یا نخواندن آن می گیرند پس باید تا جایی که می توانیم مطالب را به شیوه ای بیان کنیم که مخاطب از پایان نامه درک کافی پیدا کند.
همانطور که گفته شد بدنه چکیده از سه بخش اصلی شامل مقدمات ، کار انجام شده در طی پایان نامه و نتایج به دست آمده تشکیل شده است که باید با رعایت نکات گفته شده سعی کنیم این سه بخش را طوری به هم ربط دهیم که خواننده احساس کند یک متن کاملاً پیوسته را دنبال می کند و حالت داستان مانند داشته باشد.
برای دریافت مشاوره در زمینه انجام پایان نامه کافیست وارد سایت استاد راهنما شده و درخواست خود را ثبت نمایید.