نکات کلیدی برای آمادگی در جلسه دفاع از پایان نامه

جلسه دفاع از پایان نامه برای بسیاری از دانشجویان تحصیلات تکمیلی استرس آور بوده و چون نحوه ارائه پایان نامه در تعیین نمره نهایی تاَثیر غیر قابل انکاری دارد ، اگر آمادگی لازم را نداشته باشید نمی توانید این مرحله مهم را با موفقیت پشت سر بگذارید و نمره خوبی از درس پایان نامه بگیرید.

در این مطلب به بررسی چند نکته مهم و کلیدی برای حضور در جلسه دفاع از پایان نامه می پردازیم که بتوانید با خیال آسوده سر جلسه دفاع حضور یابید و بازدهی خوبی داشته باشید.

نحوه ارائه پاور پوینت برای جلسه دفاع از پایان نامه

قبل از برگذاری جلسه دفاع از پایان نامه یک نسخه از آن به اساتید راهنما و داوران تحویل داده می شود ولی واقعیت این است که بسیار کم پیش می آید داوران کل پایان نامه را با دقت مطالعه کنند و غالباً به صورت گذری نیم نگاهی به آن  می اندازند و بر بیشتر روی سرفصل ها و عناوین مهم زوم می کنند. پس ارائه یک پاور پوینت خوب اولین و مهمترین مورد برای حضور در جلسه دفاع از پایان نامه می باشد چون دیگران هر آنچه که در پاور پوینت ارائه می دهید را می بینند.

اما اینکه ساختار یک پاور پوینت به چه شکلی باشد و چه مواردی را شامل شود بسیار مهم است. اگر بخواهیم یک تقسیم بندی کلی داشته باشیم یک پاور پوینت استاندارد معمولاً شامل ۷ بخش می شود.

• مشخصات
• چکیده
• مقدمه
• ایده اصلی پایان نامه
• شبیه سازی
• نتیجه گیری
• پیشنهادات برای کارهای آینده

بخش اول یعنی اولین اسلاید یک پاور پوینت استاندارد شامل لوگو و نام دانشگاه و دانشکده ، موضوع پایان نامه ، مشخصات دانشجو ، اسامی اساتید راهنما و تاریخ دفاع (سال و ماه) می شود.

بخش دوم یعنی دومین اسلاید باید شامل چکیده ای از کل کاری باشد که قرار است ارائه شود و در واقع ساختار پایان نامه در این اسلاید مشخص می شود تا حضار به لحاظ ذهنی آمادگی کافی داشته باشند و موقع ارائه بدانند که در کدام مرحله هستند. بهتر است در این اسلاید سرفصل ها و سر تیترها پشت سر هم و با هر بار کلیک کردن به ترتیب ظاهر شوند (بخش Animations در پاور پوینت) یعنی تا موردی را به طور کامل توضیح ندادیم مورد بعدی ظاهر نشود.

نکته بسیار مهم: حتما باید در بخش پایینی پاور پوینت (فوتر) شماره گذاری درج شود و به صورتی باشد که علاوه بر شماره اساید تعداد اسلایدها نیز مشخص شود مثلاً اسلاید پنج از بیست ۵/۲۰ یعنی پاورپوینت کلاً بیست اسلاید بوده و الان در اسلاید پنجم هستیم.

در بخش سوم جلسه دفاع پایان نامه به ارائه مباحث عمومی حول محور پایان نامه و کارهای انجام شده توسط دیگران پرداخته می شود و بیشتر جنبه معرفی و آشنایی با موضوع را دارد. این بخش نباید زیاد طولانی شود و حداکثر بیش از ۵ اسلاید نباشد تا برای ارائه مفاهیم اصلی که در بخش چهارم به آن پرداخته خواهد شد وقت کم نیاوریم.

بخش چهارم جلسه دفاع از پایان نامه اصل کاری که در طول پایان نامه انجام شده است را نمایش می دهد و شامل ایده اصلی پایان نامه بوده و وارد ریز جزییات می شویم. در اصل داوران از همین بخش سوالات خود را مطرح خواهند نمود پس باید در انتخاب محتویات این بخش دقت و وسواس بیشتری به خرج دهیم و بر مطالبی که قرار است ارائه دهیم تسلط کامل داشته باشیم.

این نکته را به خاطر بسپارید که دیگران آن چیزی را که شما ارائه می دهید خواهند دید پس اگر به موضوعی زیاد مسلط نیستید لازم نیست حتما آن را در پاور پوینت بیاوریم. و باید به شیوه ماهرانه ای محتویات پاور پوینت و توالی موضوعات را طوری به هم ربط دهیم که دیگران به ضعف ما پی نبرند.

در بخش پنجم جلسه دفاع از پایان نامه قرار است نتایج شبیه سازی ایده اصلی مان که در بخش چهارم به آن پرداختیم را ارائه دهیم. و باید با شبیه سازی اثبات کنیم که ایده پیشنهادی ما به درستی جواب خواهد داد. علاوه بر این نتایج آماری هم در صورت وجود باید در این بخش گنجانده شود. این بخش نیز بعد از بخش چهارم از حساسیت ویژه ای برخوردار است و شبیه سازی ها باید با نهایت دقت انجام شوند و بتوانیم حضار را قانع کنیم که کارمان به درستی انجام شده است.

بخش ششم را می توان همانند بخش دوم در یک اسلاید جا داد و به طور خلاصه کل کاری که در طی پایان نامه انجام شده است را به صورت موردی و پشت سر هم آورد. البته می توان یک اسلاید اضافی را هم به جدول مقایسه که کار ما را با کارهای انجام شده توسط دیگران مقایسه می کند اختصاص داد.

بخش آخر پیشنهاداتی را که برای کارهای آینده مد نظر است و به دلیل محدودیت زمان فرصت پرداختن به آن در طی پایان نامه مقدور نبوده است و یا خارج از بحث پایان نامه بوده ولی می توان آن را به موضوع پایان نامه ربط داد را مورد بررسی قرار می دهد.

مدیریت زمان ارائه پایان نامه

معمولاً حداکثر زمان اختصاص داده شده به جلسه دفاع از پایان نامه برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی در حدود ۲۰ دقیقه و برای دانشجویان دکتری ۳۰ الی ۴۵ دقیقه می باشد پس اینکه چه طور زمان را مدیریت کنیم که بتوانیم مفاهیم اصلی را انتقال دهیم بسیار مهم است.

اولین موردی که باید به آن توجه داشت تعداد اسلایدهای پاور پوینت است. هر چند نمی توان عدد مشخصی را برای تعداد اسلایدها اختصاص داد چون موضوعات متفاوت هستند ، اما به صورت تجربی تعداد اسلایدها بین ۱۵ تا ۳۰ بوده و اگر این تعداد بیشتر شود ممکن است زمان کافی برای ارائه نداشته باشیم و مجبور شویم از روی بعضی از مطالب سریع عبور کنیم و باعث سانسور ناخواسته آنها شویم.

پس قبل از رفتن سر جلسه دفاع از پایان نامه حتماً لازم است چندین بار ارائه پاور پوینت را تمرین کنیم تا زمان دستمان باشد. و اگر زمانی بیشتر از مدت تعیین شده طول بکشد لازم است بعضی از مطالب را مختصر کنیم یا بعضی از اسلایدها را که از اهمیت کمتری برخوردار هستند حذف کنیم.

چند نکته مهم دیگر

همیشه این نکته را به خاطر داشته باشید که چند روز قبل از جلسه دفاع از پایان نامه پاور پوینت را آماده کنید و قبل از حضور سر جلسه دفاع حتماً یک بار در حضور استاد راهنمای اصلی پایان نامه ارائه دهید تا اگر لازم است مطلبی اضافه یا حذف شود و یا اصلاحاتی انجام شود فرصت کافی داشته باشید. این کار یک مزیت مهم دیگر دارد و آن این است که استاد راهنما هر چه بیشتر در جریان کار قرار گیرد به نفع شماست و اگر داوران به جایی از پایان نامه شما اشکالی بگیرند می تواند بهتر آنها را قانع کرده و از کار شما دفاع کند.

مطلب مهم دیگری که جا دارد به آن اشاره کنیم گرفتن فیلم از خودتان است شما می توانید از صفحه دسکتاپ کامپیوتر یا لپ تاپ خودتان فیلم بگیرید این کار علاوه بر مدیریت زمان این مزیت را دارد که گوش دادن به صدای خودتان می تواند استرس شما را در جلسه دفاع پایان نامه بسیار کمتر کند و یا اگر ایرادی در ارائه داشتید و خودتان متوجه نشدید آن را برطرف کنید. نرم افزار های زیادی برای این کار وجود دارد از جمله نرم افزار Snagit که لینک آنرا می توانید در زیر دریافت کنید.

https://soft98.ir/multi-media/screen-capture/105-snagit-2019.1.3-full.html

برای دریافت مشاوره تا دفاع می توانید وارد بخش مشاوره انجام پایان نامه سایت استاد راهنما شوید.