پس از جلسه دفاع از پایان نامه معمولاً داروان و اساتید برای رفع ایرادات پایان نامه وظایفی را بر عهده دانشجو می گزارند که باید در مهلت تعیین شده به انجام، تکمیل و یا اصلاح موارد خواسته شده اقدام نماید. اصلاحات پایان نامه می تواند مربوط به ایرادات نگارشی و یا علمی باشد که دانشجو با دریافت فرم اصلاحات پایان نامه بعد از دفاع تا انجام ندادن کامل موارد خواسته شده و دریافت تاییدیه از اساتید و داورن نمی تواند پروسه فارغ التحصیلی را تکمیل کند.
مهلت انجام اصلاح پایان نامه بعد از دفاع به طور معمول دو ماه می باشد اما این زمان بسته به دانشگاه و شرایط دانشجو می تواند بیشتر و یا کمتر هم باشد. در ادامه این مطلب قصد داریم در مورد انجام اصلاحات پایان نامه و ایراداتی که ممکن است گرفته شود و راه های رفع ایرادات پایان نامه صحبت خواهیم کرد.
چه موقع اصلاحات پایان نامه نیاز می شود؟
اگر استاد راهنمای شما به طور مداوم پیگیر وضعیت پایان نامه شما باشد و گزارش هفتگی یا ماهانه از شما بخواهد و شما هم به اندازه کافی برای پایان نامه تان وقت بگزارید نیازی به اصلاحات پایان نامه نبوده و در طول جلساتی که با وی خواهید داشت می توانید اقدام به رفع ایرادات پایان نامه ، شامل ایرادات علمی، فنی، و یا نگارشی کنید.
اما متاسفانه گاهاً اساتید راهنما به اندازه کافی برای دانشجو وقت اختصاص نمی دهند و این باعث می شود اگر پایان نامه شما ایراداتی هم داشته باشد متوجه آن نشوید. البته که منظور بیشتر ایرادات علمی و فنی هست تا نوشتاری، چون با مراجعه به شیوه نامه هایی که دانشگاه برای نگارش پایان نامه تدوین کرده و مطالعه چندین پایان نامه مشابه با کار خودتان می توانید بدون نیاز به استاد راهنما اقدام به رفع ایرادات نگارشی پایان نامه کنید.
بنابراین اصلاحات پایان نامه به لحاظ نگارشی کار سختی نیست و خودتان به تنهایی می توانید از عهده آن برآیید اما ایرادات علمی و فنی بسیار مساله ساز بوده و حتماً لازم است یک استاد متخصص بر کار شما نظارت داشته و ایرادات احتمالی پایان نامه شما را گوشزد کند تا بعداً نیازی به انجام اصلاحات پایان نامه بعد از دفاع نداشته باشید.
به هر حال پیشگیری بهتر از درمان است و اگر همه چیز طبق روال عادی خود پیش برود و رفع ایرادات پایان نامه قبل از دفاع انجام شود می توانید با موفقیت مرحله دفاع از پایان نامه را پشت سر بگزارید. اگر نتوانستید به اندازه کافی برای پایان نامه تان وقت بگزارید و مهلت شما برای دفاع رو به اتمام باشد احتمال اینکه به اصلاحات پایان نامه بخورید زیاد است.
اما اگر بنابه هر دلیلی پایان نامه شما به اصلاحات نیاز داشت هیچ جای نگرانی وجود ندارد و همین که به شما ههلت دفاع داده شود یعنی می توانید امیدوار باشید که کار پایان نامه شما رو به اتمام است. رفع ایرادات پایان نامه کار دشواری نبوده و می توانید در مهلت اصلاح پایان نامه بعد از دفاع که به شما اختصاص داده می شود به راحتی اقدام به رفع ایرادات احتمالی کنید.
معمولاً اصلاحات پایان نامه شامل چه مواردی می شود و چه طور باید آن را رفع کنیم؟
اصلاحات پایان نامه بدین معنی نیست که شما باید از اول پایان نامه را بنویسید یا لازم باشد زمان بسیار زیادی برای آن اختصاص دهید. مهمترین و زمان برترین بخش یک پایان نامه ایده پیشنهادی و روش کار آن می باشد که اگر ایراد اساسی داشته باشد به شما مهلت دفاع داده نمی شود. پس وقتی شما اجازه دفاع گرفته اید یعنی در کل کارتان مورد تایید است و رفع ایرادات پایان نامه چندان دشوار هم نیست.
موارد که برای انجام اصلاحات پایان نامه مورد نیاز است بیشتر برای روشن تر شدن موضوع ، کامل تر کردن پایان نامه و رفع ابهامات هست نه موارد اساسی که وقت بسیار زیادی برای آن گذاشته اید. به عنوان مثال چندین ایراد احتمالی که ممکن است به پایان نامه شما وارد شود شامل موارد زیر می باشد.
رفرنس دهی نامناسب و ناکافی
جملاتی که در هنگام نوشتن پایان نامه به کار می برید و روش تحقیقات به خصوص در بخش مرور ادبیات و روش تحقیق باید با ذکر دقیق منبع همراه باشد و اگر جمله ای را از منبعی استفاده کنید و به آن اشاره نکنید یا اینکه از روشی استفاده کنید و نام صاحب اثر را جا بیندازید این کار می تواند سرقت علمی محصوب شود. پس حتی اگر اصلاحات پایان نامه نیاز نباشد باید این مورد را جدی گرفته و نهایت دقت را به خرج دهید.
ناواضح بودن تصاویر استفاده شده
کیفیت تصاویر استفاده شده در پایان نامه باید وضوح کافی داشته باشد و سعی کنید برای یافتن تصاویر مناسب وقت بگزارید و اگر به اندازه کافی وقت دارید برخی از تصاویر را خودتان خلق کنید، مخصوصاً تصاویری که مربوط به ایده پیشنهادی شما می باشد را می توانید با استفاده از نرم افزارهایی مانند visio که از محصولات مایکروسافت آفیس می باشد یا سایر نرم افزارهای مشابه دیگر طراحی کنید.
کیفیت نتایج شبیه سازی و نمایش اعداد و ارقام به طور واضح بسیار پر اهمیت هست. اکثر نرم افزارهای شبیه سازی امکان پرینت گرفتن از تصاویر نتایج به دست آمده را فراهم کرده اند، پس حتی المکان از اسکرین شات استفاده نکنید چون باعث افت شدید کیفیت تصاویر استفاده شده می شود.
تغییر فصل بندی پایان نامه و عناوین به کار رفته
گاهی اوقات رفع ایرادات پایان نامه می تواند مربوط به عناوین به کار رفته و یا فصل بندی نامناسب پایان نامه باشد. به عنوان مثال اگر موضوعی بسیار پر اهمیت باشد نیازی نیست که حتماً طبق فصل بندی استاندارد پیش برویم بلکه می توانیم آن را به صورت یک فصل مجزا دربیاوریم و عناوین متفاوتی برای هر فصل انتخاب کنیم. این کار به خوانایی پایان نامه بسیار کمک می کند و از طولانی شدن یک فصل که می تواند برای خواننده کسل کننده باشد پرهیز می شود.
ناکافی بودن یا زیاد از حد بودن توضیحات
بیشترین مورد از اصلاحات پایان نامه مربوط به همین بخش می باشد. توضیحات ناکافی به خصوص در بخش روش تحقیق و ایده پایان نامه می تواند خواننده را گیج کند پس روی این بخش بسیار باید مانور بدهید. همچنین توضیح نتایج شبیه سازی نیز از اهمیت زیادی برخوردار است و باید نتایج به دست آمده با جزییات کامل توضیح داده شود.
علاوه بر ناکافی بودن توضیحات، ارائه توضیحات بیش از حد نیز مقبول نمی باشد گاهی اوقات می توانید با رفرنس دهی مناسب خواننده علاقه مند به مرجع اصلی هدایت نمایید و لزومی ندارد هر آنچه که در منابع به کار رفته گفته شده را دقیقاً بازگو کنید، رعایت این مورد به خصوص در بخش مرور ادبیات مهم است. به هر حال مدیریت محتوا در دست شماست باید بدانید چه جاهایی نیاز به توضیحات اضافه دارد و از جاهایی باید سریعتر رد شوید.
ایرادات نتایج شبیه سازی
شبیه سازی باید بسیار دقیق و با در نظر گرفتن همه جوانب و شرایط حاکم انجام شود. در انجام شبیه سازی ها نباید فقط شرایط ایده آل را در نظر گرفت بلکه باید به ازای بدترین شرایط هم شبیه سازی تکرار شود. این مورد بسیار تخصصی بوده و هر چه نتایج شبیه سازی غنی تر و کامل تر باشد نشان دهنده قوت کار شماست.
در انجام شبیه سازی ها از عدد سازی پرهیز کنید چون افراد متحصص و خبره به زودی متوجه خواهند شد و ممکن است کل کار شما زیر سوال برود. بسیار پیش آمده که اصلاحات پایان نامه مربوط به گنگ بودن نتایج شبیه سازی ها بوده باشد.
مقایسه نکردن کار پیشنهادی با کارهای انجام شده قبلی
مقایسه کردن یک اصل اساسی در پایان نامه ها و مقالات می باشد. این را به خاطر داشته باشید که لزومی ندارد کار شما از همه جنبه ها از کارهای انجام شده قبلی بهتر باشد بلکه نشان دادن نقاط ضعف و قوت کار خود و یک مقایسه واقعی با کارهای دیگران خود به تنهایی پر ارزش هست. مقایسه می تواند به صورت ارائه توضیحات و یا ارائه آمار و ارقام باشد.
اگر مقایسه شما به صورت عددی است، می توانید با اضافه کردن یک جدول مقایسه در انتهای فصل مربوط به ونتیجه گیری کار خود را با کارهای دیگران مقایسه کنید و این می تواند خلاصه ای از کل کاری که در پایان نامه شما انجام شده است را نشان دهد. بسیاری از موارد نگارشی مربوط به رفع ایرادات پایان نامه مرتبط با همین بخش می باشد.
نتیجه گیری نامناسب
یکی از مواردی که در اصلاحات پایان نامه مطرح می شود مربوط به نتیجه گیری نامناسب است. نتیجه گیری پایان نامه باید بسیار هوشمندانه انجام شود و کل کاری که در طول پایان نامه انجام شده است را باید به صورت خلاصه وار بیان کنیم. این بخش نهایتاً دو صفحه بوده و نباید طولانی شود بلکه باید به صورت خلاصه و موردی بیان شود که در کل چه نتایجی حاصل شده و برتری کار انجام شده نسبت به کارهای قبلی در چیست.
در این بخش مزایا و معایب کار ارائه شده در پایان نامه به بحث گذاشته می شود پس باید دقت کرد که بیان کردن معایب نیز ضروری می باشد. اگر پایان نامه شما مقایسه عددی دارد بهتر است در انتهای بخش مربوط به نتیجه گیری به صورت جدول گذاشته شود. دقت کنید که پیشنهادات برای کارهای آینده هم باید به صورت یک بخش مجزا و بعد از نتیجه گیری آورده شود.
خلاصه و جمع بندی
در این مطلب هر آنچه که مربوط به ایراداتی که در جلسه دفاع ممکن است وارد شود و راه های رفع ایرادات پایان نامه را به طور کامل بررسی کردیم. اگر در هنگام انجام پایان نامه به موارد گفته شده دقت شود مطمئناً اصلاحات پایان نامه مورد نیاز نخواهد بود اما اگر به هر دلیلی پایان نامه شما نیاز به اصلاحات داشت این کار به سادگی قابل انجام بوده و زمان زیادی برای رفع آن نیاز نخواهد بود.
ایراداتی که ممکن است به پایان نامه وارد شود می تواند شامل ایرادات نگارشی و علمی باشد. به هر حال همین که مجوز دفاع به شما داده شود به منزله تایید کلی کار شما بوده و جای نگرانی وجود ندارد و به سادگی می توانید اقدام رفع ایرادات احتمالی کنید.
اگر برای انجام پایان نامه خود به مشاوره نیاز دارید گروه آموزشی استاد راهنما آماده ارائه خدمات دانشجویی به شما دانشجویان عزیز می باشد.