در این مطلب در مورد نگارش گزارش پروژه درسی که معمولاً برای پروژه های میان ترم یا پایان ترم دانشجویان تعریف می شود صحبت خواهیم کرد. گزارش پروژه دانشگاه فارغ از اینکه شما در چه رشته یا گرایشی تحصیل می کنید دارای یک سری قواعد مشخص می باشد که باید هنگام نگارش آن رعایت شود.
قبل از نوشتن گزارش پروژه درسی باید منابع تحقیق مشخص شود. بعد از گرد آوری منابع مرحله بعدی سازماندهی مطالب و نگارش گزارش پروژه دانشگاه طبق اصول و قواعد مشخصی هست که رعایت آنها الزامی بوده و باید استانداردهای مربوطه را داشته باشد.
منابع گزارش پروژه درسی
منابع گزارش پروژه درسی می تواند به صورت میدانی و طبق اندازه گیری، آزمایش، شبیه سازی و تحقیقات مستقل خودتان باشد یا اینکه به صورت کتابخانه ای و از منابعی مانند کتاب، مقاله و … باشد و یا اینکه ترکیبی از این دور مورد باشد.
تحقیق میدانی
شما می توانید برای نوشتن گزارش پروژه دانشگاه خودتان به طور مستقل تحقیق کنید و نتایج به دست آمده از تحقیق را به صورت مکتوب در آورید. این کار در ابتدا کمی سخت به نظر می آید و ممکن است زمان گیر باشد به خصوص که برای اولین بار بخواهید در مورد موضوعی که هیچ اطلاعاتی در مورد آن ندارید تحقیق کنید.
وقتی که موضوع تحقیق کاملاً جدید باشد و هیچ منبعی در مورد آن وجود نداشته باشد و از طرفی ابزارهای تحقیق در اختیار ما باشد به صورت میدانی برای گزارش پروژه درسی تحقیق می کنیم.
ابزارهای تحقیق بسته به رشته و گرایش شما می تواند متفاوت باشد مثلاً در رشته های علوم انسانی مانند روانشناسی، مدیریت، جامعه شناسی و … مصاحبه و پرسش و پاسخ ابزار ما برای تحقیق هست یا در رشته های علوم تجربی مانند شیمی، فیزیک، زیست، علوم آزمایشگاهی و .. معمولاً از آزمایشگاه و مشاهدات شخصی برای تحقیق استفاده می شود. و یا در رشته های فنی مهندسی مانند برق، مکانیک، عمران و … نرم افزارهای شبیه سازی ابزار اصلی تحقیقات ما می باشند.
تحقیق کتابخانه ای
در روش تحقیق کتابخانه ای برای تهیه گزارش پروژه درسی منابع ما کورس های آموزشی، کتب معتبر، مقالات تخصصی، پایان نامه های دانشگاهی و به طور کلی می توان گفت همه منابع موجود در اینترنت و منابعی که به شکل مکتوب هستند می باشد. نکته مهمی که به هنگام استفاده از این منابع باید در نظر داشت اصالت و اعتبار این منابع می باشد چون برخی از منابع از ارزش علمی برخوردار نبوده و قابل استناد نیستند.
برخی از منابع نامعتبر به صورت گسترده در سطح وب و شبکه های اجتماعی انتشار یافته اند که تشخیص آنها از منابع اصلی کمی دشوار هست به همین دلیل حتی المکان سعی کنید منابع را از پایگاه های داده معتبر دانلود کنید. به عنوان مثال انتشار مقالات تقلبی در فضای وب به طور فزاینده ای در حال رشد هست که می توانید با پیگیری مجلات ناشر آن و بررسی فاکتورهای اعتبار سنجی مقالات از اصالت آنها اطمینان حاصل نمایید.
برخی از پایگاه های معتبر مانند گوگل اسکولار می تواند منبع مطمئنی برای تهیه گزارش پروژه درسی باشد چون تمامی رشته ها و گرایش ها را در بر میگیرد. اما اگر بخواهید کمی تخصصی تر تحقیق کنید باید به دنبال پایگاه هایی باشید که مربوط به یک سری رشته های خاص هستند مثلاً پایگاه پاب مد فقط مقالات پزشکی را پوشش می دهد یا پایگاه ieee بیشتر مربوط به رشته های برق و کامپیوتر می باشد.
به هر حال اعتبار سنجی یک منبع کار سختی نیست و می توانید به راحتی اصل یا فیک بودن آن را تشخیص دهید.
تحقیق میدانی و کتابخانه ای
منبع تحقیق گزارش پروژه دانشگاه می تواند به صورت ترکیبی از منابع میدانی و کتابخانه ای باشد و در واقع یک گزارش پروژه درسی اصیل هر دو منبع را به کار می گیرد یعنی هم از منابع کتابخانه ای به عنوان رفرنس استفاده می کند و هم تحقیقات مستقل انجام می دهد.
اگر منابع کتابخانه ای مناسبی استفاده شود و تحقیق میدانی رویکرد جدیدی را ارائه دهد می توان از گزارش پروژ درسی به راحتی مقاله استخراج کرد. البته نگارش مقالات یک سری اصول خاص خود را دارد ولی می توان امیداوار بود که در آینده بتوان با اعمال یک سری تغییرات به خصوص در شیوه نگارشی، یک مقاله معتبر نوشت.
برای اینکه درک بهتری از مساله داشته باشید فرض کنید می خواهید یک مساله را که قبلاً حل شده بررسی کنید. برای این کار می توانید از تحقیقات انجام شده قبلی بهره مند شوید و با الهام گرفتن از آنها روش جدیدی را ابداع نمایید که نسبت به روش های قبلی حداقل در یک پارامتر بهبود ایجاد کند.
نحوه به نگارش در آوردن گزارش پروژه دانشگاه
بسیاری از دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی یک فرمت خاصی برای ارائه گزارش پروژه دانشگاه دارند که تقریباً با مواردی که می خواهیم در ادامه به آن بپردازیم یکی بوده و تفاوت چندانی ندارند و آنچه که به عنوان یک استاندارد کلی در گزارش پروژه درسی مورد قبول همگان می باشد به صورت زیر هست.
نگارش گزارش پروژه درسی باید تابع یک سری قوانین باشد که این قوانین شامل تقسیم بندی محتوایی و قواعد نگارشی مانند قالب بندی شامل (فونت های به کار رفته، سایز نوشته ها و فواصل بین دو خط)، دستور زبان فارسی، قواعد املایی، قواعد انشایی و … می باشد.
تقسیم بندی محتوایی گزارش پروژه درسی
بخش بندی گزارش پروژه درسی بسیار مهم بوده و می تواند دید کلی به خواننده بدهد. می توان گفت گزارش پروژه دانشگاه تقریباً مشابه پایان نامه بوده منتهی سخت گیری به مراتب کمتری نسبت به آن اعمال می شود و حجم آن نیز بسیار کمتر از پایان نامه هست و می توان به صورت یک قانون سرانگشتی گفت که یک گزارش پروژه درسی تقریباً بین 10 الی 50 صفحه بسته به موضوع متغیر می باشد. اگر در نوشتن گزارش کار مهارت پیدا کنید بعداً نگارش پایان نامه هم برای شما بسیار ساده تر خواهد شد.
صفحه اول گزارش پروژه درسی به ترتیب از بالا به پایین شامل لوگوی دانشگاه، نام دانشگاه و دانشکده، رشته و گرایش تحصیلی، موضوع تحقق، نام دانشجو، شماره دانشجویی، نام استاد راهنما و تاریخ ارائه پروژه می باشد.
بعد از آن چکیده گزارش پروژه دانشگاه را خواهیم داشت که به طور مختصر به معرفی پروژه و اهداف آن و نتایج به دست آمده می پردازد. دقت کنید که چکیده نباید از یک صفحه بیشتر شود.
بعد از چیکده نوبت به فهرست بندی می رسد که شامل فهرست بندی مطالب و تصاویر و در صورت لزوم جداول به کار رفته طبق صفحه بندی گزارش پروژه درسی می باشد. دقت داشته باشید که برای همه مطالب حتماً از عنوان شماره دار استفاده کنید و برای تصاویر و جدول ها از کپشن استفاده کنید و حتماً شماره گزاری انجام شود.
در ادامه قبل از پرداختن به اصل موضوع باید یک مقدمه در مورد موضوع پروژه و اهداف آن بیان شود. مقدمه می تواند شامل چند صفحه باشد و نهایتاً چیزی حدود 20 درصد از کل مطالب را می توان به آن اختصاص داد.
در مرحله بعدی باید اصل موضوع تحقیق مورد بررسی قرار گیرد که می تواند به چندین زیر بخش هم تقسیم شود و لزومی ندارد حتماً بدنه اصلی تحقیق را در زیر یک عنوان بیان کرد. این مورد بستگی به موضوع تحقیق و مهارت شما دارد. بخش بندی کردن بدنه اصلی تحقیق می تواند به درک بهتر آن کمک کند و خواننده کمتر احساس خستگی کند. موضوع اصلی تحقیق حدوداً 60 درصد از کل محتوای گزارش پروژه دانشگاه را در بر دارد.
باقیمانده گزارش پروژه درسی باید به نتایج به دست آمده که می تواند نتایج شبیه سازی با نرم افزار یا نتایج تجربی و یا آزمایشگاهی باشد اختصاص می یابد. که 20 درصد باقیمانده از محتوای گزارش پروژه درسی را به خود اختصاص می دهد.
و در نهایت بخش آخر گزارش پروژه دانشگاه مربوط به رفرنس دهی می باشد که باید طبق استانداردهای مربوطه انجام شود.
قواعد نگارشی گزارش پروژه درسی
به طور کلی قالب بندی استانداردی که برای نگارش گزارش پروژه درسی مورد قبول همگان باشد به صورت زیر می باشد. البته بسته به قالب دانشگاه می تواند متفاوت هم باشد اما این استاندارد تا حدی کلی بوده و معمولاً مشکلی ندارد.
- فونت های به کار رفته برای گزارش B Nazanin یا B Lotus
- سایز فونت ها برای متون داخل گزارش 13 الی 14 ساده
- سایز فونت ها برای عناوین اصلی 16 بولد
- سایز فونت ها برای عناوین فرعی 15 بولد
- سایز فونت برای کپشن ها 11 ساده
- فونت انگلیسی برای رفرنس ها و اصطلاحات تخصصی Time New Roman یا Calibre (Body)
- فاصله بین سطرها 1.15 یا 1.5
- حتماً از جاستیفای برای منظم شدن متون استفاده کنید.
نحوه نگارش پایان نامه در نرم افزار word را می توانید اینجا ببینید که برای نگارش گزارش پروژه هم می توان از آن بهره برد.
سایر مواردی که برای نگارش گزارش پروژه دانشگاهی باید رعایت شود شامل موارد زیر می باشد.
- به زمان افعال به کار رفته باید توجه داشت.
- از به کار بردن کلمات تکراری خودداری نمود.
- حتی المکان از جمله بندی و پاراگراف های کوتاه استفاده کرد.
- نحوه مدیریت مطالب به گونه ای باشد که ابتدا در ذهن خواننده ایجاد نیاز شود و در ادامه به آن پاسخ داد.
- ذکر کردن منابع در مکان درست داخل متن (رفرنس دهی صحیح)
- پرداختن بیش از حد به یک موضوع باعث خستگی خواننده می شود.
- از جملات ناتمام و گنگ نباید استفاده کرد و حتماً باید نتیجه گیری انجام شود.
- تصاویری که انتخاب می کنید باید کیفیت خوبی داشته باشند. در صورت لزوم می توانید خودتان برخی از تصاویر را با نرم افزارهایی مانند visio یا word طراحی کنید.
- انتخاب تصویر مناسب و مرتبط با موضوع بسیار مهم است و در درک شدن موضوع نقشی اساسی دارد.
خلاصه و جمع بندی
نوشتن گزارش پروژه درسی دارای یک سری چهارچوب ها و قواعد خاص می باشد. قبل از شروع به نگارش گزارش پروژه دانشگاهی باید منابع تحقیق را مشخص کنیم که گفتیم منابع می تواند به صورت میدانی و با توجه به نتایجی که خودمان کسب می کنیم باشد یا به صورت کتابخانه ای بوده و شامل مقالات، کتب دانشگاهی، پایان نامه، کورس های آموزشی و … باشد و یا اینکه ترکیبی از این دو مورد اخیر باشد.
بعد از به نتیجه رسیدن تحقیق باید آنرا به نگارش در آورد که برای نوشتن یک گزارش پروژه درسی خوب باید تقسیم بندی محتوایی و قواعد نگارشی را رعایت نمود. ممکن است تحقیق شما بسیار ارزشمند باشد اما اگر نحوه بیان تان ضعیف باشد دید بسیار بدی به خواننده می دهد پس یک نگارش خوب و بیان صریح مطلب می تواند ارزش کار شما را دو چندان کند.
اگر برای انجام پروژه درسی خود به مشاوره نیاز دارید گروه آموزشی استاد راهنما آماده ارائه خدمات دانشجویی به شما دانشجویان عزیز می باشد.
